BHV NIET HET ECHTE PROBLEEM, TAALFEDERALISME WEL

In een lezenswaardig opiniestuk in ("B-H-V, meer dan vijf minuten politieke moed", D.M. 9.05.08, p. 19 zie http://www.bplus.be/NL/B_plus_reageert-119.php) geven T. Van de Calseyde en G. Vanden Burre (B Plus) hun opinie over de toekomst van het arrondissement Brussel-Halle-Vilvoorde. Zij vinden het naar eigen zeggen "onbegrijpelijk" dat deze kwestie tot zo'n "symbooldossier" is kunnen uitgroeien en stellen tegelijk voor om B-H-V in ruil voor een federale kieskring te splitsen. Is B-H-V inderdaad niet meer dan een symbooldossier en volstaat het om een federale kieskring in te voeren om alle problemen op te lossen?

Politici stellen vaak dat het "probleem" B-H-V nu al sedert 1963 aansleept. Tegelijk zeggen ze dat het Grondwettelijk Hof (destijds Arbitragehof) in 2003 bepaald heeft dat het kiesarrondissement ongrondwettelijk is en derhalve gesplitst dient te worden (Arrest 73/2003). Hier valt één en ander op te zeggen. Allereerst is het niét zo dat de kwestie B-H-V sedert 1963 "aansleept". De eerste splitsingvoorstellen dateren van de jaren 1970 en vóór 2004 werd de laatste mars om B-H-V te splitsen in 1974 gehouden door de VVB. De kwestie lag dus 30 jaar stil! Ten tweede is het vreemd dat politici nu zeggen dat het probleem én al 40 jaar aansleept én zich tegelijk beroepen op een vrij recent arrest van het Grondwettelijk Hof om hun gelijk te onderstrepen. Indien in 2002 (invoering provinciale kieskringen) een ongrondwettelijke toestand geschapen werd, waartegen het Hof enkele jaren geleden zou hebben geprotesteerd, waarom projecteert men dan dit 'probleem' tientallen jaren vóór het fameuze Arrest?

Alvorens op de meer technische zijde van de problematiek in te gaan, formuleren we volgende bedenkingen. Ten eerste: is het niet zo dat in alle officieel meertalige staten meertalige kieskringen bestaan? Ten tweede: quid indien morgen echte, Europese meertalige partijen aan verkiezingen zullen meedoen? Gaat men die ook op een taalrol zetten? Ten derde: Welke kieskring is in de geglobaliseerde, meertalige wereld het meest toekomstgericht: Halle-Vilvoorde of B-H-V? Is B-H-V "oubollig" of net avantgardistisch? Ten vierde: waarom willen de Vlaams-nationalistische partijen enerzijds Brussel als hoofdstad van hun republiekje, maar wensen ze anderzijds geen kieskring die Halle-Vilvoorde én Brussel omvat? Ten vijfde: zullen de nationalistische aspiraties door een appeasement-politiek stoppen of net toenemen?

Overigens dient er nogmaals opgemerkt te worden dat het Grondwettelijk Hof nérgens stelt dat B-H-V gesplitst moet worden. Voorts is het bestaan van de kieskring B-H-V op zich niét ongrondwettelijk (Arrest 90/1994). De Belgische Grondwet verbiedt uiteraard niet het bestaan van meertalige kieskringen. Zelfs de huidige situatie is niet ongrondwettelijk. Als dit wel het geval zou zijn, dan zou het Grondwettelijk Hof de kiesregeling, waarbij B-H-V een uitzondering vormt op het systeem van provinciale kieskringen, in 2003 reeds vernietigd hebben. Wel is het zo dat de kandidaten binnen B-H-V anders behandeld worden dan in andere provincies: de provincie Vlaams-Brabant vormt voor de federale verkiezingen immers niet één kiesarrondissement. Nochtans is deze andere behandeling niet discriminerend van aard. De redenen hiervoor werden ook door het Grondwettelijk Hof aangegeven: de samenstelling van de kieskringen op het grondgebied van de vroegere provincie Brabant kan gepaard gaan met modaliteiten die kunnen afwijken van die in andere provincies teneinde een communautair evenwicht te bewaren. Het volstaat, met andere woorden, dat de Wetgever het bestaan van de kieskring B-H-V op deze manier motiveert om aan de huidige, schimmige toestand een einde te stellen.

Nochtans kiezen de Nederlandstalige partijen voor het splitsingscenario. Waarom? Het antwoord op deze vraag kan enkel maar gegeven worden door de invloed van het taalnationalisme. Nergens in het liberalisme, in de christen-democratie, in het socialisme of ecologisme wordt gesproken over de congruentie van taal- en (deel)staatsgrenzen. Deze eis is daarentegen wél een klassiek-nationalistische eis. Dit verklaart meteen waarom het VB en de N-VA de grootste voorstanders zijn van een splitsing van het kiesarrondissement. De inzet is immers niet het aanpassen van de arrondissementele grenzen aan de federale staatsstructuur, maar wel de afbakening van een nieuwe staatsgrens. Met name wil men verhinderen dat, indien België ophoudt te bestaan, de residuele Belgische staat delen van de "gemengde gebieden" door referenda opeist. Internationaalrechtelijk is het immers zo dat bij een secessie de oude binnengrenzen van de geïmplodeerde staat, de nieuwe staatsgrenzen worden.

In dat kader zijn overal in België de deelstatelijke grenzen afgebakend, behalve in B-H-V en in de faciliteitengemeenten. Daarom moet, volgens de Vlaams-nationalistische doctrine, het kiesarrondissement B-H-V voor de Kamer, de Senaat en voor de Europese verkiezingen “zonder toegevingen” gesplitst worden. Ook van een uitschrijvingsrecht voor Franstaligen kan geen sprake zijn, omdat dit het hybride karakter van het arrondissement toch nog in zekere zin zou doen overleven. Daarom ook moeten de faciliteitengemeenten verdwijnen en moet het gerechtelijk arrondissement gesplitst worden. Zonder deze voorafgaande maatregelen is een Vlaamse onafhankelijkheid technisch gezien immers uiterst moeilijk te bereiken.

In die zin is de inzet van B-H-V dus kapitaal en zelfs even groot – zoniet groter – dan die van de splitsing van de sociale zekerheid. Hier gaat het om de territoriale integriteit van België zelf. De voorstellen, die men van sommige Belgischgezinden, zoals van voornoemde mensen van B Plus, nu en dan hoort en die erop neerkomen B-H-V te splitsen in ruil voor een federale kieskring voor een bepaald aantal Kamerleden, getuigen derhalve van een schrijnend gebrek aan politiek inzicht en naïviteit. Een federale kieskring (hoe wenselijk ook) kan nooit een "prijs" zijn om een splitsing te doen aanvaarden omdat B-H-V door zijn meertalig karakter en de band die het schept tussen Brussel en zijn hinterland één van de hoekstenen is waarop België rust. Vroeger speelde Brabant die rol, maar sinds de splitsing van de provincie in 1995 werd die rol de facto door B-H-V overgenomen. We merken hierbij op dat een federale kieskring allesbehalve een mirakeloplossing is. Ook in zulke kieskring kunnen immers (extreme) nationalististen verkozen worden, zeker wanneer men het aantal zetels per taalgroep vooraf "vergrendelt".

De enige uitweg uit deze als krankzinnig overkomende impasse, die steeds minder en minder mensen interesseert – even begrijpelijk als onterecht – is de creatie van een Brabantse én van een nationale kieskring, gepaard gaande met de vervanging van het duale 'federalisme' door een provinciaal unitarisme (of federalisme). Het huidige systeem heeft nu al meer dan 30 jaar bewezen dat het niet alleen duur, inefficiënt, hypercomplex, discriminerend, ondemocratisch, volledig anachronistisch, tijdverspillend, absurd en onlogisch is. Meer nog, het taalfederalisme leidt naar een hyperpolarisering die gewoonweg onhoudbaar is. Als het Belgisch federalisme niet verdwijnt, is de "prijs" die we gaan betalen aan de 5 tot 10% flaminganten, wallinganten en attachisten het opdoeken van de Belgische, meertalige democratie en misschien zelfs van de Europese Unie.

Het valt niet te betwijfelen dat de intenties van voornoemde mensen van B Plus goed zijn, maar indien zij denken door toegevingen aan de nationalisten de zaak te pacificeren, dwalen zij. Na de conferentie van München (1938) werd het arrondissement Sudetenland ook gehomogeniseerd. De rest is geschiedenis.

Samengevat kan men dus zeggen dat de splitsing van B-H-V gaat over de congruentie van een taal- en een staatsgrens. Eens BHV gesplitst, is het oneindig veel makkelijker om België te splitsen. Een nationale kieskring is in het kader van internationale onderhandelingen van geen waarde omdat bij een splitsingscenario België ergo die nationale kieskring stopt met bestaan!
Dààrom willen de taalnationalisten B-H-V splitsen.