maandag 22 september 2008

OVERZICHT "COMMUNAUTAIRE CRISIS"

2007

10 juni Tijdens de verkiezingsnacht wordt geschiedenis geschreven. Voor het eerst sinds de invoering van het enkelvoudig stemrecht is in Wallonië de liberale partij groter dan de socialistische. In Vlaanderen is het kartel CD&V/N-VA de grote winnaar. Lijsttrekker Yves Leterme zet met bijna 800.000 voorkeurstemmen een schitterend resultaat neer.

13 juni Zoals verwacht wijst koning Albert MR-voorzitter Didier Reynders aan als informateur. Hij moet het terrein ontmijnen. Reynders had even gedroomd van het premierschap als 'belangrijkste man in de belangrijkste partij van de belangrijkste politieke familie'

4 juli Reynders stelt zijn informateursnota van 200 bladzijden voor. Verder dan een inventaris van de vragen om meer bevoegdheden en een betere samenwerking is Reynders communautair niet geraakt.

5 juli De koning stelt Jean-Luc Dehaene aan als bemiddelaar en onderhandelaar. Dehaene situeert de moeilijkheden bij het CDH. Die partij had te veel haar lot verbonden met de PS.

15 juli Bemiddelaar Dehaene beëindigt zijn opdracht. Leterme wordt door de koning aangeduid als formateur. (= V + 5)

21 juli De Brabançonne en de Marseillaise lijken verdacht veel op elkaar als Leterme ze zingt. In Wallonië stijgt een golf van verontwaardiging op. Leterme voelt zich gepakt en reageert erg onhandig

23 juli Leterme stelt zijn formatienota ‘De kracht van mensen’ voor. Het werkstuk lijkt degelijk maar niet spectaculair. Een dag later beginnen de onderhandelingen op Hertoginnedal.

8 augustus De inkt van de tweede versie van de formateursnota is nog nat, of ze staat op de site van De Standaard. De nota is moeilijk te lezen en vergt alertheid. Stukken tekst staan tussen haakjes of in verschillende kleuren, soms is er een akkoord over details, maar niet over de hoofdlijnen. 'Een boeltje', zegt MR-voorzitter Reynders

17 augustus Formateur Leterme legt de gesprekken stil en haalt zwaar uit naar CDH en MR omdat die ’het Belgische evenwicht onderuithalen’. Hij schakelt koning Albert II in, die met de oranje-blauwe voorzitters overlegt om de knoop te ontwarren

23 augustus Oranje-blauw crasht een eerste keer. Leterme wil zijn formatieopdracht teruggeven, maar moet een halve dag wachten omdat de vorst niet in het land is. (= V + 75)

27 augustus Een fotograaf maakt duidelijke beelden van een document op de schoot van oud-premier Dehaene die bij de koning arriveert. Daarin staat het voorstel om de staatshervorming buiten de regeringsvorming te houden. Ook de vraag ‘Quid N-VA?’ leidt tot heibel.

17 september Verkenner Van Rompuy werkt discreet, maar toch lekt uit dat hij de Franstalige socialisten polste voor steun aan een staatshervorming. Hij deed een beroep op gewezen bemiddelaar Jean-Luc Dehaene. PS-voorzitter Di Rupo antwoordde met een droog ‘non’.

29 september De verkenner is uitverkend. Herman Van Rompuy geeft zijn opdracht terug aan de koning. Leterme wordt prompt opnieuw aangesteld als formateur. (= V + 110)

6 oktober De N-VA zal plat op de buik moeten om onder de lat door te raken.’ Karel De Gucht (Open VLD) neemt in De Zevende Dag geen blad voor de mond. N-VA-voorzitter Bart De Wever is in alle staten: 'Het is genoeg geweest. Je kunt samen aan tafel zitten en dan zo aangevallen worden.'

14 oktober N-VA-voorzitter Bart Dewever veroorzaakt ophef. Hij geeft toe dat er een lepeltje suiker zal nodig zijn om de Franstaligen de bittere pil van de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde te laten slikken.

5 november Nog nooit duurde een formatie zo lang. Na 149 is er zelfs nog geen (oranje-blauwe) regering in zicht.

7 november De Vlaamse partijen beslissen in de namiddag hun meerderheid te gebruiken en stemmen een wetsvoorstel voor de splitsing van de kieskring BHV. Meteen gaan stemmen op om een sociaal-economische noodregering te vormen, los van het communautaire. Leterme maakt geen aanstalten om te stoppen als formateur.

1 december CDH gaat niet akkoord met het ultieme voorstel dat Yves Leterme op tafel legt. De formateur trekt zijn conclusies en biedt de koning zijn ontslag aan. (= V + 170)

3 december De Koning vraagt premier Verhofstadt hem te informeren over manieren om uit de politieke impasse te geraken.

21 december 2007 Na 194 dagen is er een regering: de interimregering Verhofstadt III. Enthousiasme is er nauwelijks te bespeuren in de regeerverklaring van de premier. Vanaf dag één is er communautaire spanning en is het aftellen tot 23 maart. (= V + 194)

2008

7 januari 2008 Premier Verhofstadt stelt zijn communautaire nota voor aan de koning.

14 februari Yves Leterme wordt opgenomen in het ziekenhuis. Een bloedklonter leidde tot een verhoogde bloeddruk. Die veroorzaakte dan weer spataders in zijn slokdarm.

25 februari De Raad der Wijzen bereikt een akkoord over het eerste pakket van de Staatshervorming. Tegen 15 juli moet het tweede pakket er zijn. N-VA weigert in de regering Leterme I te stappen en zal zich onthouden bij de vertrouwensstemming. (= V + 260)

14 maart Guy Verhofstadt piekt in een peiling van De Standaard en VRT. Hij wipt over Leterme als populairste politicus.

18 maart Pas na een nachtelijk marathonoverleg bereiken de meerderheidspartijen een akkoord over de regeerverklaring. Onder zware druk van CD&V zal N-VA de regering toch steunen. Alleen Bart De Wever onthoudt zich.

19 maart De congressen keuren de regeringsdeelname goed. De onderhandelaars gaan opnieuw de nacht in om de verdeling van de posten uit te klaren.

20 maart Na alweer een nacht onderhandelen zijn de ministerposten verdeeld. Premier Verhofstadt trekt een paar uur later naar de koning om zijn ontslag aan te bieden. Yves Leterme wordt benoemd tot premier. De koning stelt ook de ministers en staatssecretarissen aan.

22 maart De oppositie hakt ongenadig in op het regeerakkoord van Leterme. ’s Avonds krijgt de nieuwe premier het vertrouwen van de Kamer. N-VA-voorzitter Bart De Wever onthoudt zich als signaal dat hij tegen 15 juli een vette vis wil.

29 maart De nieuwe staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Frédéric Laloux (PS), komt in opspraak na een reportage op de RTBF waarin hij verklaarde dat hij vanuit zijn auto moet werken.

19 april Staatssecretaris Laloux neemt ontslag na de heisa over zijn kantoor en het gesjoemel met zijn tankkaart. Jean-Marc Délizée (PS) volgt hem op.

24 april De Franstaligen willen een onderhandelde oplossing over Brussel-Halle-Vilvoorde forceren en zullen geen nieuw belangenconflict meer inroepen. Daardoor zal het voorstel opnieuw op de agenda van de Kamer komen.

30 april De plenaire zitting van de Kamer wordt afgelast. Daardoor krijgt Leterme een week uitstel om het dossier BHV op te lossen.

9 mei

02:08 uur. Theater in de Kamer. BHV wordt op de agenda geplaatst. De Franstaligen dienen, zoals voorspeld, onmiddellijk amendementen in waardoor het voorstel weer van de agenda verdwijnt. ’s Morgens roept de COCOF, de Franstalige gemeenschapscommissie in Brussel een nieuw belangenconflict in

20 mei De twee ministers van Institutionele Hervormingen Jo Vandeurzen (CD&V) en Didier Reynders (MR) kloppen aan bij de groene partijen en bij de SP.A met de vraag of ze willen deelnemen aan de nieuwe communautaire onderhandelingen. De SP.A. houdt de boot af, de groenen doen wel mee.

27 mei
PS-voorzitter Di Rupo eist voor 15 juli een reeks sociale maatregelen, zoniet dreigt hij uit de regering te stappen.

2 juni Octopus-bis, eigenlijk een heptapus, want zonder de SP.A, komt voor de eerste keer samen. De voorzitters van Kamer en Senaat Herman Van Rompuy en Armand De Decker zullen aftasten wat mogelijk is rond BHV. Jo Vandeurzen en Didier Reynders nemen de andere thema’s op zich. ‘Een geraamte zonder vlees’, wordt de vergadering genoemd.

5 juni Open VLD verbindt haar plan voor een lastenverlaging aan een staatshervorming. En de gewesten moeten meer fiscale autonomie krijgen.

8 juni
CD&V-voorzitter Thyssen waarschuwt voor een breuk met de Franstaligen indien er geen grote staatshervorming aan komt.

18 juni In de Heptapus wordt verslag uitgebracht over de aftastende gesprekken. De discussies verlopen zeer moeizaam. Er worden twee werkgroepen opgericht: de eerste zal zich bezighouden met BHV, de andere met al de rest. Er zal om de dag onderhandeld worden over de twee thema’s. In Le Soir spreekt PS-kopstuk Philippe Moureaux zich uit voor confederalisme in ruil voor geld voor de gewesten.

20 juni De werkgroep BHV komt voor de eerste keer samen. Premier Leterme legt een nota voor aan de onderhandelaars. Omdat het water tussen de Vlamingen en Franstaligen te diep blijft, wordt er alleen per taalgroep onderhandeld.

21 juni Vicepremier Patrick Dewael (Open VLD) blijft positief. 'Een akkoord is nog steeds mogelijk. Iedereen weet dat het één voor twaalf is'. De minister van Buitenlandse Zaken, Karel De Gucht (Open VLD), blijft negatief: 'Je zult nu niemand vinden die zegt dat we er zeker zullen uitgeraken tegen 15 juli.'

22 juni De werkgroep BHV komt voor het eerst samen. Vlamingen en Franstaligen vergaderen apart, het water is veel te diep.

25 juni Vlamingen en Franstaligen zitten, na lang aandringen van die laatsten, voor het eerst samen over BHV. De Franstaligen eisen compensaties, de Vlamingen reageren koud 'dat de klok van de splitsing tikt en dat ze geen vragende partij zijn om daar iets aan te doen'. De sfeer is niet slecht, maar achteraf bestempelen de Franstaligen de vergadering als 'verschrikkelijk'

27 juni In de peiling van De Standaard en VRT krijgen Leterme en zijn kartel klappen. De partij valt terug tot 26,7 %. Vooral Lijst Dedecker profiteert van het verlies van CD&V/N-VA. Het vertrouwen in Leterme en zijn regering neemt een flinke duik en amper een vijfde van de Vlamingen gelooft nog in een akkoord tegen 15 juli.

28 juni 'Als er tegen 15 juni geen communautair akkoord is, dan dreigt een grote politieke crisis'. Vlaams minister-president Kris Peeters waarschuwt de Franstalige

29 juni
Olivier Maingain verklaart op de RTBF dat Leterme zich gedraagt als een 'autist'

30 juni De Heptapus last een snipperdag in, premier Leterme wil een stand van zaken opmaken. Volgens sommigen heeft het uitstel vooral te maken met de uitlatingen van FDF-voorzitter Maingain.

1 juli Jong CD&V eist tegen 15 juli een congres voor de evaluatie van de communautaire onderhandelingen.

2 juli Leterme roept zijn 'stuurgroep' bijeen, op vraag van de Vlaamse partijvoorzitters Thyssen en Open VLD-voorzitter Bart Somers. Verder schuiven Didier Reynders (MR), Elio Di Rupo (PS) en Joëlle Milquet (CDH) aan. De Vlamingen vragen 'een duidelijk engagement'; de Heptapus ligt sinds het weekend op apegapen. Ze krijgen een koude douche: geen sprake van veel toegevingen. Alle lichten gaan op rood bij de Vlamingen.

3 juli Premier Leterme zelf licht op de fractievergadering zijn parlementsleden is: 'de situatie ziet er bijzonder slecht uit'. 'Het is tijd voor een kantelmoment.' De PS eist op hetzelfde moment nog maar eens sociaal-economische hervormingen tegen 15 juli. Anders sluit de partij niet uit dat ze uit de regering stapt. Een crisis lijkt onafwendbaar.

5 juli Karel De Gucht waarschuwt de Franstaligen. Hij acht de kans klein dat er tegen 15 juli nog een groot akkoord gevonden wordt. De Franstaligen hebben het nog altijd niet begrepen. Op termijn zal de wet van het getal altijd doorwegen.

7 juli De week van de waarheid is begonnen. Een weekend lang zoeken en aftasten leverde alweer geen politieke doorbraak op. CD&V houdt topberaad.

8 juli CD&V maakt bekend dat een Algemene Raad op 15 juli het akkoord gaat evalueren vooraleer ze hun fiat geven.

11 juli Het wordt steeds duidelijker dat CD&V Yves Leterme niet volgt. Voorzitter Marianne Thyssen fluit Leterme terug over de financieringswet, terwijl minister-president Kris Peeters de forcing voert. CD&V gaat door een storm.

14 juli Premier Yves Leterme trekt om half elf 's avonds naar de koning en biedt het ontslag van zijn regering aan (= V + 400)


18 juli Na enkele dagen van consultaties wijst de koning drie bemiddelaars aan om een staatshervorming voor te bereiden. Het werden: Karl-Heinz Lambertz (PS), Raymond Langendries (CDH) en François-Xavier de Donnea (MR). Leterme blijft premier van een regering met een beperkte opdracht.

23 juli Premier Yves Leterme overleeft de moties van wantrouwen tijdens de plenaire kamerzitting.

31 juli De drie bemiddelaars tillen de communautaire onderhandelingen over de zomer en krijgen een mandaat tot eind september.

2 september Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) neemt het communautair heft in handen. Hij stelt een dialoog van gemeenschap tot gemeenschap voor.

3 september De Franstaligen reageren voorzichtig positief op het plan Peeters.

18 september De Franstalige partijen pleiten voor de oprichting van een specifieke werkgroep die een onderhandelde oplossing voor Brussel-Halle-Vilvoorde moet zoeken. Ze stellen dat ook voor aan de koninklijke bemiddelaars

19 september Het langverwachte eindrapport van de drie koninklijke bemiddelaars is klaar. Het verslag blijft beperkt tot anderhalve pagina en is vrij vaag. Het zijn de uitspraken van MR-voorzitter Didier Reynders die de boel opnieuw doen ontploffen. Hij wil een parallelle dialoog opstarten over BHV. Onaanvaardbaar voor de Vlaamse regering.

20 september De Vlaamse regering wacht op de terugkeer van Yves Leterme uit Rusland om Didier Reynders op het matje te roepen. Leterme komt terug en vraagt iedereen zijn verantwoordelijkheid op te nemen. Verder houdt hij de lippen stijf op elkaar.

21 september N-VA vraagt op zijn partijcongres in Gent aan de leden om het vertrouwen in de federale regering Leterme I op te zeggen.

22 september Geert Bourgeois (N-VA) neemt ontslag uit de Vlaamse regering en kondigt het einde van het kartel CD&V/N-VA aan. De Vlaamse regering heeft het licht op groen gezet om de communautaire dialoog van gemeenschap tot gemeenschap op te starten.

(= V + 470)

Geen opmerkingen: